پایگاه پرستاران دانشگاه بقیه الله(عج)

اين اختلالات به 2 دسته اختلالات دفعي و عدم كنترل دفع تقسيم مي‌شود.اختلالات دفع مدفوع اغلب مترادف با يبوست در نظر گرفته مي‌شود و به اشكال مختلف توسط بيماران تعريف مي‌شود، مثل يبوست (دفع مدفوع كمتر از 3 بار در هفته)، تغيير شكل و قوام مدفوع، زور زدن و استفاده از دست جهت كمك به دفع مدفوع، درد شكم، نفخ، عدم تخليه كامل مدفوع و....

به هر حال يبوست يا دفع كمتر از 3 بار در هفته مشكلي شايع در زنان بخصوص در زنان مسن و همين طور كساني است كه قادر به فعاليت نيستند. (مثل كساني كه سكته مغزي كرده و دچار فلج پاها و عدم تحرك هستند يا كساني كه به دليل دردهاي مفصلي قادر به انجام حركات سريع نيستند).

اختلال در كنترل مدفوع هم بيماري شايع ديگري است، به طوري كه در كل جمعيت 2 تا 3 درصد دچار هستند، اما با افزايش سن شيوع آن به سرعت افزايش مي‌يابد و در كساني كه قادر به حركت نيستند به 50 درصد مي‌رسد. اين مشكل عوارض روحي فراوان در بيمار دارد، مثل عدم اعتماد به نفس و دوري از اجتماع ، افسردگي و... اوج فاجعه در بيماران جواني است كه به دنبال زايمان دچار پارگي عضله كنترل‌كننده دفع شده و به دليل عدم درمان امكان حضور در جامعه و ادامه زندگي به صورت عادي را ندارند.

از علل شايع اين مشكل اختلالات غدد درون‌ريز مثل ديابت و كم‌كاري تيروئيد و بارداري است. در ديابت بيمار دچار آسيب عصبي ناشي از ديابت و به دنبال آن كاهش حركات روده‌اي و در نهايت يبوست مي‌شود. حاملگي هم با اثر هورمون‌هاي زنانه موجب كاهش حركات روده‌اي و در نهايت يبوست در بيش از 30 درصد زنان باردار مي‌شود، البته اين مورد بيماري محسوب نمي‌شود و طبيعي است و پس از زايمان بهبود پيدا مي‌كند.

از علل ديگر يبوست بيماري‌هاي سيستم عصبي مثل سكته‌هاي مغزي، تومور مغزي، بيماري ام‌اس، پاركينسون و بيماري‌هاي مادرزادي سيستم عصبي روده‌اي و... است.

اختلالات آناتومي سيستم دفع مدفوع مثل هموروئيد (بواسير)، افتادگي لگن، انسداد در قسمت انتهايي سيستم دفعي و چسبندگي‌هاي روده هم از علل ديگر اين بيماري است.

داروها هم مي‌تواند موجب يبوست يا عدم كنترل دفع شود. از مهم‌ترين اين داروها مي‌توان به داروهاي ضدفشار خون، داروهاي افسردگي و آنتي‌اسيدهاي حاوي آلومينيوم كه به طور شايع در ناراحتي معده استفاده مي‌شود اشاره كرد.