فرض كنيد در دفتري مشغول به كار هستيد، ناگهان يكي از همكارانتان روي زمين مي‌افتد. شما براي كمك به او مي‌شتابيد. مي‌بينيد كه او گيج است و يك طرف بدنش فلج شده است. همكار ديگر مي‌گويد كه او قبلا دچار سردردهاي شديد شده است. در اين زمان بهترين اقدام كدام است؟

فردي كه دچار اين علائم باشد به احتمال زياد دچار سكته يا حمله مغزي شده است.

يك حمله مغزي زماني اتفاق مي‌افتد كه يك رگ خوني كه غذا و اكسيژن را به مغز مي‌برد پاره شده يا اين كه به وسيله يك لخته خون مسدود ‌شده و قسمتي از مغز از دريافت خون مورد نياز محروم مي‌شود. نرسيدن اكسيژن به بافت مغز باعث مي‌شود كه سلول‌هاي آن نتواند كار خود را انجام دهند و در عرض چند دقيقه بميرند.

علائم و نشانه‌هاي سكته مغزي

1 ـ ضعف، بي‌حسي يا فلج ناگهاني صورت،‌دست و پا

2 ـ ‌تاري ديد با از دست رفتن بينايي بويژه اگر در يك چشم باشد.

3 ـ از دست دادن توانايي سخن گفتن

4 ـ سرگيجه يا عدم‌تعادل و بي‌ثبات شدن و سقوط

5 ـ‌ بي‌اختياري در دفع ادرار يا مدفوع

6 ـ سردرد ناگهاني و غيرقابل توجيه

چه بايد كرد؟

كمك‌هاي اوليه براي مصدومي كه دچار سكته مغزي شده تنها محدود به مراقبت‌هاي نگهدارنده است.

ـ در صورت مشاهده يك يا چند مورد از علائم ذكر شده فورا با 115 تماس بگيريد.

ـ‌ تعداد تنفس و نبض بيمار را بررسي كنيد. تعداد تنفس يك فرد بالغ در هر دقيقه 12 تا 20 بار و تعداد نبض بايد بين 60 تا 100 بار باشد.

ـ‌ اگر بيمار نيمه هوشيار است او را به يك طرف بدنش ـ‌كه بهتر است قسمت فلج شده در پايين باشد ـ بچرخانيد. در اين حالت بيمار مي‌تواند با اندام‌هايي كه حس دارند نيازهاي خود را بازگو كند.

ـ ‌اگر يك چشم بيمار دچار ضعف بينايي شده آن را بلافاصله با به هم رساندن مژه‌ها و بستن پلك‌ها محافظت كنيد تا در اثر عدم توانايي در پلك زدن از خشك شدن قرنيه چشم جلوگيري شود. خشكي قرنيه مي‌تواند باعث نابينايي بيمار تا آخر عمر شود. بهتر است هر دو چشم را با هم به وسيله يك پارچه تميز بپوشانيد. چرا كه حركت چشم سالم ممكن است منجر به باز شدن چشم كم‌بينا شود.

ـ دندان‌هاي مصنوعي شكسته و هر نوع غذا يا ترشحات مخاطي را به كمك تكه‌پارچه‌اي از داخل دهان بيمار خارج كنيد تا راه هوايي وي باز بماند.

ـ‌ هيچ نوع مايع يا غذايي به بيمار ندهيد. چرا كه ممكن است ناحيه گلو فلج شده باشد و بلع دچار اختلال باشد و ماده غذايي موجب مسدود شدن راه هوايي او شود.

ـ بهتر است كه سر و شانه‌هاي بيمار كمي بالاتر از بدنش باشد تا كمتر به مغز فشار آيد.

ـ در تمام اين مراحل آرام باشيد و به بيمار اطمينان و آرامش رواني دهيد.

علائم و نشانه‌هاي حمله‌هاي گذراي مغزي اغلب با سكته مغزي اشتباه مي‌شود. تفاوت اصلي بين حمله‌هاي گذرا با سكته مغزي آن است كه اين حملات زودگذر و از چند دقيقه تا چند ساعت طول مي‌كشد و كاركرد عصبي مغز به حالت طبيعي برمي‌گردد. به هر حال اين حمله را بايد يك هشدار جدي براي بروز سكته مغزي تلقي كرد و حتما آن را به پزشك گزارش كرد.